Dạo qua những phiên bản mới ra mắt của phần lớn các hãng (tầm trung và cao cấp), ta có thể thấy rõ được trào lưu của sự tái bản (Trào Lưu VINTAGE) đang khá được quan tâm và được giới chơi đồng hồ đón nhận rất lớn! Trào lưu chơi đồng hồ vintage ảnh hưởng sâu rộng đến không chỉ thiết kế, thẩm mỹ, kỹ thuật, mà còn cả chiến lược tiếp thị… của những chiếc đồng hồ mới. Dưới đây là các tác động rõ nét:

1) Thiết kế quay về quá khứ ( Neo- vintage)

 Hiện nay, những chiếc đồng hồ phiên bản phổ thông được tung ra thị trường khá nhiều khiến cho thị trường đang trong trạng thái bão hòa. Nếu các hãng cứ tiếp tục sản xuất mà không có sự thay đổi đáng kể nào trong khâu thiết kế thì chắc chắn sẽ khó lòng được người tiêu dùng đón nhận. Và thế là các hãng đã lên ý tưởng về những chiếc đồng hồ có thiết kế quay về quá khứ (neo- vintage). Neo-vintage nghĩa là phong cách mới nhưng mang đậm hơi hướng cổ điển. Các hãng có thể làm lại những thiết kế mang tính “nhận diện thương hiệu” của mình hoặc nhặt những điểm đặc biệt trong các thiết kế cũ để xây lên 1 chiếc đồng hồ mới! Ví dụ thiết kế dựa trên mẫu đồng hồ nổi tiếng trong quá khứ (như những mẫu từ thập niên 50–70). Những chiếc đồng hồ này sẽ vẫn giữ kiểu dáng, kích thước, mặt số, vạch số, kim, dây… mang tính retro nhưng lại được  sử dụng bộ máy hiện đại chạy chính xác hơn như máy cơ hoặc quartz mới), Kính nhựa có thể được thay bằng Vật liệu mới như sapphire , vỏ thép không gỉ chống ăn mòn cao hơn và khả năng chống nước và độ bền của những chiếc đồng hồ này cũng sẽ tốt hơn khá nhiều. Sở dĩ các hãng sử dụng lại những thiết kế thời đầu bởi vì những thiết kế này rất đẹp và hoàn hảo. Dưới góc nhìn của những người đam mê sưu tập đồng hồ cổ thì các thiết kế cải tiến dành cho những chiếc đồng hồ đời mới sẽ không thể nào “có hồn” bằng các bản thiết kế ban đầu.  Trên thực tế, hầu hết mọi người ai cũng đều muốn sở hữu những mẫu đời đầu tiên. Chỉ có điều nếu khó săn lùng để sở hữu món đồ cổ Vintage đời đầu quá thì họ sẽ chơi tạm mấy chiếc đời mới tải bản như một sự hưởng ứng cho trào lưu vintage đang ngày một phát triển hiện nay. Các mẫu tái bản thường dễ mua hơn và thậm chí rẻ hơn rất nhiều. Mục đích của việc mua đồng hồ có thiết kế tái bản là để tận hưởng những THIẾT KẾ BAN ĐẦU của hãng. Nhiều thương hiệu lớn như Omega, Rolex, Longines, Tissot, hay Seiko… đang phát hành lại các mẫu huyền thoại với thiết kế lấy cảm hứng từ thập niên 50–70. Ví dụ:

Omega Seamaster 300 Heritage mô phỏng mẫu 1957.

Tissot PRX gợi nhớ đến thẩm mỹ thập niên 70 với thiết kế vỏ tích hợp dây.

Đặc điểm thường thấy ở những chiếc đồng hồ này là kích thước nhỏ gọn hơn (36–39mm), mặt số đơn giản, dễ đọc, tông màu trầm cổ điển (đen, nâu, kem), sử dụng kính hesalite hoặc domed sapphire để tạo hiệu ứng “vòm cổ”.

2) Hồi sinh bộ máy cơ học và kỹ thuật thủ công

Những chiếc đồng hồ mới mang phong cách vintage (neo-vintage) thường sử dụng bộ máy cơ học hiện đại nhưng được tinh chỉnh hoặc thiết kế để phù hợp với tinh thần cổ điển.

Sự ưa chuộng vintage khiến nhiều hãng tập trung phát triển hoặc tái sử dụng bộ máy cơ cổ điển thay vì chỉ chạy theo công nghệ quartz hay smartwatch. Vì giữ đúng tinh thần đồng hồ cổ điển, phần lớn đồng hồ neo-vintage dùng máy cơ tự động, đôi khi có phiên bản lên dây tay (manual wind) cho cảm giác hoài cổ hơn. Một số hãng còn phục chế hoặc mô phỏng lại các bộ máy cơ học cũ, mang tính “hoài niệm kỹ thuật”. Dù mang dáng dấp vintage, máy bên trong lại có nhiều nâng cấp như: Tần số cao hơn (21.6k – 28.8k bph) giúp kim trôi mượt hơn, chính xác hơn, Dự trữ năng lượng dài (50 – 80h). Nhờ dùng vật liệu mới (như silicon balance spring hoặc Nivachron) nên chống từ tốt hơn. Máy cũng chạy bền bỉ hơn và nếu có sự cố thì cũng dễ dàng sửa chữa và thay thế linh kiện. Tuy nhiên, bộ máy của phần lớn các hãng thì sẽ KHÔNG THỂ TÁI BẢN lại được (trừ 1 số hãng vẫn còn máy Vintage trong kho dự trữ và sẵn sàng lấy ra để xây 1 chiếc mới như Patek…). Việc giữ lại thiết kế cũ với một bộ máy mới đã giúp những chiếc đồng hồ này tái hiện được cảm giác xưa cũ nhưng cũng đồng thời tránh được nhiều nhược điểm như dễ sai giờ hoặc khó lên dây. Đồng hồ neo-vintage hiện nay giống như “trái tim hiện đại trong hình hài cổ điển”.

3) Tăng nhu cầu cho “patina” và hiệu ứng giả cổ

Patina là một thuật ngữ rất phổ biến trong giới chơi đồng hồ (và đồ cổ nói chung), dùng để chỉ lớp thay đổi bề mặt do quá trình lão hóa tự nhiên theo thời gian. Patina trên mặt số có thể do điều kiện thời tiết, độ ẩm, nhiệt độ… khiến nó ngả màu một cách rất đặc biệt. Do vậy mà việc sở hữu những chiếc đồng hồ có mặt patina hoặc lên màu thời gian (tropical) được các nhà sưu tầm rất săn lùng vì độ độc bản của nó. Nhìn rõ được nhu cầu tăng cao cho mặt số tropical / patina nên các nhà sản xuất cũng chú trọng hơn để tái hiện lại những sản phẩm mới có mặt số hiệu ứng giả cổ tương tự như vậy

Trong đồng hồ, patina có thể xuất hiện ở:

• Mặt số (dial)

Mặt số ngả màu vàng, nâu, xám, loang lổ, hoặc chuyển màu theo kiểu “fading” (mờ dần). Ví dụ: mặt đen chuyển thành xám tro sau nhiều năm tiếp xúc ánh sáng, độ ẩm. Lume (chất dạ quang) ngả vàng kem do chất tritium hoặc radium cũ bị oxy hóa.

• Kim và cọc số

Kim và cọc có thể bị Oxy hóa nhẹ, đổi màu hoặc xỉn màu — nhưng vẫn hoạt động tốt.

• Vỏ và dây

Chất thép trên vỏ có thể xước dăm, mòn góc. Đồng hoặc đồng thau (như trong đồng hồ Bronze) sẽ oxy hóa thành lớp xanh/xám rất đặc trưng. Đây là loại patina được ưa chuộng nhất trong đồng hồ bronze.

Dù là đồng hồ mới, nhiều mẫu cố ý tạo hiệu ứng “cũ” như: Lume ngả vàng (faux patina), vỏ đánh mờ kiểu brushed/vintage finish, dây da nứt, dây vải kiểu quân đội (NATO strap cũ). Những thiết kế kiểu này thể hiện sự “trưởng thành” và lịch sử của đồng hồ — thường được gọi là “charisma của thời gian”.

4) Giá trị sưu tầm và câu chuyện lịch sử

Đồng hồ đời mới đang được thiết kế gắn liền với di sản. Có những chiếc mô tả lại các câu chuyện, nhân vật lịch sử, hoặc những dịp đặc biệt (bản kỷ niệm). Những chiếc đồng hồ này ra đời nhằm khơi dậy cảm xúc, tạo sự kết nối giữa người dùng hiện đại và giá trị quá khứ. Ví dụ như người đeo có thể tìm đến một chiếc đồng hồ giống chiếc ông/bố đã từng đeo, hoặc chiếc từng thấy trong tủ kính thời thơ ấu. Đồng hồ vintage là biểu tượng của một giai đoạn, gắn liền với kỷ niệm cá nhân. Nhiều thương hiệu tách riêng một dòng tên là “Heritage”, “Vintage Inspired”, “Re-Edition”, hoặc “Classics” để khẳng định: Đây không phải đồng hồ hiện đại thông thường – mà là sự tiếp nối một di sản có thật. 2 yếu tố này đem lại lợi ích cho cả thương hiệu lẫn người mua. Về phía thương hiệu, họ dường như được tăng chiều sâu thương hiệu lên rất nhiều lần và có được sự độc quyền nhất định vì việc phát hành lại các mẫu nổi tiếng từ quá khứ luôn ở mức giới hạn (ví dụ: 1.957 chiếc để kỷ niệm năm ra mắt bản gốc). Về phía người mua, họ được sở hữu thứ hiếm, có tiềm năng giữ hoặc tăng giá trị.

Ví dụ:

• Longines Heritage Collection
• Tissot Heritage Navigator
• Oris Big Crown Pointer Date Heritage
• Seiko Prospex 1970 Reinterpretation

5) Chiến lược marketing thay đổi

Nếu bạn nghĩ rằng những chiếc đồng hồ mới sẽ chỉ marketing chủ yếu về mặt công nghệ thì giờ đây chiến lược này đã được thay đổi  với những mẫu đồng hồ đời mới mang phong cách vintage. Marketing sẽ được tập trung vào yếu tố “heritage” (di sản thương hiệu), truyền thống lâu đời- điều tạo nên sự khác biệt hoàn toàn với các mẫu đông hồ công nghệ. Ví dụ: Omega marketing cho Speedmaster như “chiếc đồng hồ đầu tiên lên mặt trăng”, hay Longines kể lại các chuyến bay thám hiểm thập niên 30.

Thay vì quá bóng bẩy, nhiều chiến dịch sử dụng video giới thiệu sản phẩm với tone màu trầm, nhạc nền retro gợi cảm giác hoài cổ. Ảnh được chụp thủ công với ánh sáng tự nhiên tạo nét gần gũi đời thực hoặc được dựng lại trong những bối cảnh xưa cũ.

Chiến lược marketing cho những chiếc đồng hồ mới mang trào lưu vintage (neo-vintage) cần kết hợp giữa yếu tố cảm xúc và giá trị thực tiễn hiện đại chủ yếu để đẩy mạnh giá trị cảm xúc, tạo cảm giác cho người đeo như đang sở hữu một phần lịch sử. Thông điệp truyền tải sẽ như kiểu bạn không chỉ đeo một chiếc đồng hồ thông thường mà bạn đang đeo lại cả một thời kỳ, một “di sản tái sinh”. Điều này mang đến chiều sâu cảm xúc, tạo kết nối mạnh với giới yêu đồng hồ.

6) Phân khúc thị trường mới: Người trẻ thích hoài cổ

Nhiều người trẻ  ngày càng chuộng tính độc đáo và câu chuyện đằng sau sản phẩm, thay vì chạy theo đồng hồ công nghệ. Đồng hồ đời mới mô phỏng vintage đang lấp khoảng trống giữa đam mê sưu tầm và khả năng chi trả. Đây là phân khúc rất đặc biệt vì khách hàng không chỉ mua một chiếc đồng hồ, họ mua cả câu chuyện, di sản và phong cách sống. Có thể chia ra thành 3 nhóm người mong muốn sở hữu những chiếc đồng hồ tái bản mang tính di sản. Thứ nhất là nhóm người chưa biết đến câu chuyện lịch sử đó và thông qua chiếc đồng hồ tái bản này để họ hiểu rõ hơn về thứ mà mình sở hữu. Họ đơn thuần không chỉ đeo đồng hồ để xem thời gian mà còn là đeo cả một thời kì lịch sử đã đi qua. Nhóm người thứ 2 là họ biết rất rõ về sự kiện, câu chuyện mang tính di sản đó và họ mong muốn sở hữu những chiếc đồng hồ tái bản để một lần nữa được hòa mình và chiêm nghiệm lại dòng thời gian kinh điển đó. Những chiếc đồng hồ tái bản thường được sản xuất với số lượng khá hạn chế nên chính vì thế thường thu hút một lượng lớn người quan tâm và điều đó dẫn đến nhóm người thứ 3 khao khát được sở hữu. Nhóm số 3 không quá quan tâm đến lịch sử, họ chỉ quan tâm hãng đồng hồ này đạt được thành tựu gì trong quá khứ và mong muốn sở hữu phiên bản giới hạn vì họ không thích sở hữu những thứ quá đại trà. Qua đó ta thấy được sức hút của những chiếc đồng hồ tái bản mang hơi hướng vintage vẫn là một thứ gì đó cực kì thu hút và khó cưỡng lại với bất kể ai cho dù động cơ mua chiếc đồng hồ đó là hoàn toàn khác biệt.

Bên dưới tôi xin khoe vui mấy cỗ máy xưa mà chắc rằng dù tái bản lại “anh Long” nhà mình cũng khó lòng được phê duyệt ngân sách cho việc này! Kính mời mọi người xem vui và thưởng lãm!