Đồng Hồ Đeo Tay Quân Y Đầu Tiên Của Mỹ-Waltham Medical

Để khởi đầu bài viết đầy thú vị về chiếc đồng hồ đeo tay hiếm có mang tên Waltham Medical, chúng ta sẽ cùng điểm qua vài nét đặc biệt về thương hiệu Waltham và lí do vì sao tôi chọn thương hiệu này để thêm vào bộ sưu tập của mình.

Ý tưởng thành lập Công ty đồng hồ Waltham đến rất sớm bởi nhà sản xuất đồng hồ Aaron Lufkin Dennison. Năm 1833, ông trở thành thợ đồng hồ ở Boston, Massachusetts, và rời đi vào năm 1839 để tự kinh doanh. Dennison cũng theo học Tubal Hone, người được coi là thợ đồng hồ giỏi nhất ở Mỹ vào thời điểm đó.

Năm 1840, Dennison đã tạo ra thước đo “Dennison Gauge” và trở thành thước đo “Tiêu chuẩn Hoa Kỳ” được sử dụng để đo chính xác các bộ phận khác nhau của đồng hồ.

Dennison có ý tưởng làm đồng hồ bằng máy móc sử dụng các bộ phận có thể thay thế cho nhau. Điều này nhằm giảm chi phí sửa chữa đồng hồ.

Năm 1849, Dennison được Edward Howard, một nhà sản xuất đồng hồ và quy mô đến từ Boston, tiếp cận. Howard muốn Dennison chế tạo đầu máy xe lửa nhưng Dennison lại muốn hợp tác kinh doanh để sản xuất đồng hồ. Nguồn vốn ban đầu trị giá 20.000 đô la đến từ nhà đầu tư mạo hiểm T.P. Davis, một cộng sự của Howard. Dennison bắt đầu sản xuất các bộ phận đồng hồ cho công ty tại nhà máy “Howard & Davis” vào năm 1849. Ban đầu công ty được đặt tên là American Horological Company.

Trải qua nhiều lần tái cơ cấu, đổi tên và phát triển, năm 1854 công ty chuyển đến Waltham, Massachusetts. Chính tại thời điểm này, các nhà đầu tư vào công ty đã mua đất và các tòa nhà ở Waltham để sản xuất đồng hồ. Lúc này công ty sản xuất được 5 chiếc đồng hồ mỗi ngày và sử dụng 90 người. Chính vì vậy, năm 1854, Waltham đã trở thành nhà máy đầu tiên trên thế giới có thể sẵn sàng sản xuất, lắp ráp tất cả các bộ phận của một chiếc đồng hồ bỏ túi. 

Năm 1861, khi đất nước bước vào cuộc Nội chiến Hoa Kỳ (American Civil War), việc sản xuất đã ngừng lại. Công ty đã quyết định giảm quy mô xuống mức thấp nhất có thể để giữ cho nhà máy hoạt động. Họ bắt đầu sản xuất chiếc đồng hồ giá rẻ có tên là William Ellery. Những chiếc đồng hồ này đã trở thành một “mốt” với những người lính Liên minh. Chúng được bán với giá 13 đô la vào cuối cuộc Nội chiến đem lại tới 45% doanh thu của Waltham. Sau Nội chiến, công ty trở thành nhà cung cấp những chiếc đồng hồ cực kỳ chính xác cho các tuyến đường sắt khác nhau ở Bắc Mỹ và hơn 50 quốc gia khác. Chính vì vậy mà khi nhắc tới những chiếc đồng hồ cho ngành đường sắt, khó có thể bỏ qua được cái tên thương hiệu Waltham. Năm 1876, công ty đã trình diễn máy móc làm trục vít tự động đầu tiên và đạt được Huy chương Vàng đầu tiên trong cuộc thi về độ chính xác đồng hồ tại Philadelphia Centennial Exposition.

Năm 1885, tên công ty đổi thành American Waltham Watch Company (AWWCo). 

Năm 1907, tên công ty đổi thành Waltham WatchCo (WWCo). Trải qua nhiều lần đổi tên, cuối cùng vào năm 1925, tên công ty đổi thành Waltham Watch Company (WWC).

Nếu tính đến giữa thế kỷ 19, chế tạo đồng hồ là một ngành công nghiệp tiểu thủ công với các bộ phận đồng hồ được sản xuất tại các địa điểm khác nhau và sau đó được lắp ráp lại với nhau bằng tay. Quá trình này tốn thời gian, có thể không chính xác và dẫn đến chi phí tạo nên một sản phẩm quá lớn, vượt quá khả năng chi trả của đại đa số người dân. Có thể nói công ty Đồng hồ Waltham nhờ vào sự đổi mới phát triển máy móc và ý tưởng ban đầu của ông Denninson nên Waltham có thể chế tạo các bộ phận của đồng hồ chính xác đến mức chúng có thể hoán đổi cho nhau. Sự đổi mới này đã giúp nâng cao năng suất và đưa Công ty Đồng hồ Waltham lên vị trí hàng đầu quốc tế với tư cách là công ty đầu tiên sản xuất hàng loạt một chiếc đồng hồ hoàn chỉnh dưới “một mái nhà”. 

Việc sản xuất hàng loạt này dẫn đến giá cả tương đối phải chăng và khả năng tiếp cận của đồng hồ đối với nhiều người hơn. Chính vì vậy mà ta thấy số lượng đồng hồ Waltham được cung câp cho Hoa Kỳ và cả thế giới cũng rất lớn. Trên thực tế, Waltham làm việc với chính phủ Hoa Kỳ như là một phần quan trọng trong sự tồn tại của nó. Waltham cung cấp rất nhiều đồng hồ quân sự và các dụng cụ đo, la bàn cho Đại Thế Chiến.

Sau Đại Thế Chiến Thứ 2, công ty đã đóng cửa nhà máy và tuyên bố phá sản vào năm 1949. Mặc dù nhà máy đã mở cửa trở lại một vài lần trong thời gian ngắn đến hết năm 1957, chủ yếu để hoàn thiện và xử lý hàng tồn kho đồng hồ hiện có để bán. Một số kế hoạch khác nhau đã được đưa ra để khởi động lại công việc kinh doanh, nhưng tất cả đều thất bại vì nhiều lý do khác nhau. Năm 1958, công ty đã hoàn toàn thoát khỏi lĩnh vực kinh doanh đồng hồ tiêu dùng và tổ chức lại thành Công ty Dụng cụ chính xác Waltham. Tất cả hàng tồn kho đồng hồ còn lại đã được bán cho Công ty Đồng hồ Hallmark. Toàn bộ quyền đối với nhãn hiệu Waltham đã được bán cho công ty mới Waltham Watch Company, thành lập tại Delaware, để đổi lấy cổ phiếu. Những năm 60s, Waltham được tiếp quản bởi ba thương hiệu, trong đó có Invicta. Cuối những năm 70s, Waltham đã hợp nhất thành 1 liên đoàn với những nhà sản xuất Thụy Sỹ khác. Liên đoàn đó có tên là Société des Garde-Temps SA (viết tắt là SGT). Sau cuộc khủng hoảng thạch anh, SGT bị phá sản vào năm 1981, quyền đối với các thương hiệu đã được bán riêng lẻ.

Là một nhà sưu tầm đam mê đồng hồ quân sự sâu tuổi cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, tôi khó lòng bỏ qua được thương hiệu nổi tiếng nước Mỹ – Waltham. Ở bài viết trước, tôi đã giới thiệu về chiếc đồng hồ Waltham Type A-11 dành cho phi công Mỹ trong Đại Thế Chiến Thứ 2. Waltham là hãng lớn có rất nhiều đồng hồ phổ thông ở mức giá rất rẻ và dễ kiếm, tuy nhiên ở bài viết này, tôi sẽ giới thiệu với mọi người một chiếc đồng hồ đeo tay có giá trị sưu tầm rất cao mang tên “Waltham Medical”.

“Waltham Medical” chính là cái tên của những chiếc đồng hồ được sử dụng, cấp, phát cho những sỹ quan quân y trong đại thế chiến. Chúng ta hay sưu tầm đồng hồ đeo tay quân sự cho binh lính chiến đấu, cho hải quân, cho không quân, cho sỹ quan văn phòng nhưng có lẽ chúng ta đã quên đi sự có mặt của một lực lượng quân sự rất quan trọng. Đó chính là những Sỹ Quan Quân Y. Họ đã luôn tham gia vào các cuộc chiến và đóng góp một phần không hề nhỏ cho quân đội.

Hãy nhìn vào mặt số của đồng hồ!

Mặt số bằng men nung qua lửa trong tình trạng cực hoàn hảo có biểu tượng “Chữ Thập” màu Đỏ. Biểu tượng này là minh chứng chiếc đồng hồ chắc chắn được sử dụng trong Ngành Y.

Điều đặc biệt hơn đó chính là “Big Sub Dial” (được hiểu là ô hiển thị kim giây lớn).

Thông thường những phiên bản dành cho quân y hay có kim giây ở vị trí trung tâm (cũng rất hiếm để bắt gặp so với những dòng 2 kim hoặc 2 kim rưỡi thông thường).

Bản “Big Sub Dial” sẽ là hiếm nhất và khó tìm nhất. Ở thời kỳ đầu, các sỹ quan quân y phải theo dõi kim giây để đo nhịp tim một cách thủ công. Chính vì vậy, khi tham gia chiến trường, một chiếc đồng hồ Trench (quai chảo) nằm trên cổ tay sẽ cực kỳ hữu ích hơn rất nhiều so với những chiếc đồng hồ quả quýt cồng kềnh.

Chiếc đồng hồ sở hữu bộ vỏ bằng bạc khối hoàn hảo.

Núm chỉnh giờ cũng nguyên bản và trong tình trạng tuyệt vời.

Để xác định được “niên đại” của chiếc đồng hồ, hãy nhìn vào bộ máy của đồng hồ!

Với số serial trên máy là 19tr8, chiếc đồng hồ được ra đời vào năm 1914, là năm khởi đầu của cuộc Đại Thế Chiến Thứ Nhất.

Tính đến nay 2021 đồng hồ đã được 107 tuổi. Mọi người hay nói đến việc “chơi đồng hồ cổ”, nhưng ít ai thực sự sở hữu, sưu tầm những chiếc đồng hồ có tuổi đời trên 100 năm.

(Nếu bạn đã quên cách tính năm sản xuất của đồng hồ Waltham hãy bấm vào ĐÂY để xem)

Đồng hồ hoàn hảo fullbox đi kèm với khoá zin bằng bạc khối có rất nhiều “triện” bạc xưa hay dùng cho những chiếc đồng hồ quai chảo.

Và đương nhiên tôi cũng sở hữu cả bộ dây chun co giãn bằng bạc khối cùng thời với đồng hồ.

Có thể nói đây là một trong những chiếc đồng hồ Waltham đeo tay quân y đầu tiên của nước Mỹ sản xuất giao thời để phục vụ cho Đại Thế Chiến Thứ Nhất!

Đồng hồ vẫn còn giữ được “Nắp Bảo Vệ” nguyên bản cực hiếm có và ký hiệu “Despose” tương đương với “Bằng Sáng Chế cho chiếc Nắp Bảo Vệ đã được Cấp” hoặc đơn giản là “Đơn Xin Cấp Bằng Sáng Chế đã được Đăng Ký và đợi ngày để Cấp Bằng Sáng Chế”.

Chiếc đồng hồ cổ Quân Y như vậy xứng đáng nằm trong bộ sưu tập đồng hồ quân sự của bất kỳ nhà sưu tầm khó tính nào trên thế giới!

Để sở hữu một bộ sưu tầm không những hiếm có, đầy đủ và phá vỡ mọi giới hạn mà bạn biết về đồng hồ cổ, tôi đã tự tay vẽ bức tranh về chiếc đồng hồ đeo tay “Waltham Medical” đặc biệt này.

Đây cũng là may mắn và cũng là niềm tự hào của tôi khi sở hữu chiếc Waltham Medical hoàn hảo này. Xin chúc mọi người sẽ có thêm hiểu biết trong cuộc chơi đầy thú vị này và lựa chọn được thương hiệu cũng như chiếc đồng hồ yêu thích!

Hy vọng bài viết sẽ được đón nhận và chia sẻ đến với nhiều ae đam mê đồng hồ.

Group trên facebook mang tên “Cộng Đồng Chơi Đồng Hồ Việt Nam:All Brands”. Bạn chỉ cần click vào tên Group trong bài viết này để tham gia Group miễn phí. Mọi người hãy đọc nội quy Group để sinh hoạt được tốt nhất nhé!