
Phụ Kiện Đồng Hồ:Những Điều Có Lẽ Bạn Sẽ Không Bao Giờ Biết!
NHỮNG ĐIỀU CÓ THỂ BẠN SẼ KHÔNG BAO GIỜ BIẾT VỀ PHỤ KIỆN ĐỒNG HỒ
Trước khi tìm hiểu thật kỹ về phần phụ kiện đồng hồ, chúng ta hãy cùng trả lời cho câu hỏi:”Liệu đồng hồ có ỔN khi các bộ phận của đồng hồ như: Mặt số, Phần Máy, Bộ Vỏ và Phụ Kiện Đồng Hồ được sản xuất bởi nhiều công ty khác nhau?”
Việc một chiếc đồng hồ được sản xuất 100% bởi một hãng đồng hồ đã không còn xa lạ với mọi người ở đầu thế kỷ 20, tuy nhiên để tối ưu sản xuất, giảm chi phí và tạo ra sản lượng lớn hơn cho thị trường, thì những công ty Chuyên sản xuất một phần nào đó trên đồng hồ đã ra đời. Có công ty sẽ chuyên sản xuất Phần Máy (Movement), có công ty sẽ chuyên sản xuất Mặt Số (Dial), có công ty sẽ chuyên sản xuất Phần Vỏ (Case) và cũng sẽ có những công ty chuyên sản xuất linh kiện như Dây, Khoá (Bracelet, Buckle) của đồng hồ!
Mỗi hãng đồng hồ khi tham gia thị trường đều có những khách hàng mục tiêu, những chiến lược riêng. Họ tạo ra nhiều phân khúc giá sản phẩm để phục vụ nhu cầu của chính khách hàng mục tiêu mà họ hướng tới. Chính vì vậy, việc Liên Kết, Ký Hợp Đồng Đặt Hàng những bộ phận trên đồng hồ đã xảy ra. Và chúng hoàn toàn Hợp Pháp!
Rolex, Longines cũng đã từng đặt hàng hãng Singer làm mặt số và Đặt Hàng Valjoux sản xuất cỗ máy Val 72 theo yêu cầu. Longines cũng đã từng đặt hàng Keyston và Wadsworth làm vỏ và lắp với những cỗ máy tự sản xuất của mình.
Tudor sử dụng vỏ và núm của Rolex.
Waltham cũng có thể tự sản xuất vỏ hoặc dùng vỏ của Dennison, Keyston hay Star Company sản xuất.
ETA, Lemania, Landeron là những hãng cung cấp máy cho rất nhiều hãng đồng hồ bao gồm cả vintage và đời mới sau này. Và vẫn “dập” tên của thương hiệu đặt hàng lên cầu máy và búa tự động (đối với dòng máy tự động).
Nhiều bộ vỏ zin hãng đặt hàng ở một nước Thứ 3 sản xuất (có thể là Anh, Pháp, Đức, Hong Kong, Nhật) theo tiêu chuẩn của hãng, hoặc Luật Pháp của thị trường định bán. Và điều này cũng hết sức bình thường. Miễn sao là đồ chính hãng là được.
Nhiều hãng nhỏ hơn, họ tập trung vào phân khúc giá trị thấp, họ đặt hàng các hãng sản xuất các bộ phận và cũng không cần phải “dập” tên của họ lên máy và vỏ. Đôi khi vì thương hiệu của họ quá nhỏ, họ cũng mong muốn được “dựa hơi” vào tên của những thương hiệu lớn hơn sản xuất máy và vỏ để dễ tiếp cận thị trường.
Vậy câu trả lời cho câu hỏi “Đồng hồ liệu có ỔN khi các bộ phận được làm bởi các nhà sản xuất khác nhau” thì Hoàn Toàn Có Thể và Phần Lớn đều xảy ra như vậy!
Vì rất ít hãng có khả năng tự sản xuất được toàn bộ tất cả các bộ phận, linh kiện. Đôi khi sản xuất được thì mức giá lại quá cao so với nhu cầu của thị trường mục tiêu!
Đối với Phần Vỏ, Phần Máy và Mặt Số là những phần quan trọng nhất của đồng hồ mà các hãng đã từng đặt hàng như vậy thì đương nhiên với Phụ Kiện như Dây, Khoá chắc chắn các hãng đồng hồ đều có thể làm tương tự!
Có lẽ mọi người khi chơi đồng hồ chủ yếu quan tâm đến tình trạng hoàn hảo của mặt số, bộ vỏ còn đẹp hay không, cỗ máy có hiếm hay không. Tuy nhiên, ở những nhà sưu tầm “cầu kỳ” hơn một chút, họ không chỉ quan tâm đến những chiếc đồng hồ hiếm, có cỗ máy hiếm, có bộ vỏ hiếm mà họ còn quan tâm đến những phụ kiện hiếm đi kèm đồng hồ như Dây, Khoá. Những phụ kiện bé nhỏ này sẽ không chỉ làm tăng vẻ đẹp của một chiếc đồng hồ mà đôi khi còn trở thành hình ảnh mang tính biểu tượng khi gắn liền với những model nổi tiếng trong lịch sử của từng hãng đồng hồ!
Và hôm nay, tôi sẽ đi sâu hơn vào phần Phụ Kiện đồng hồ để mọi người hiểu được cách chơi rộng hơn của các bạn bè quốc tế khi họ quan tâm đến đồng hồ!
Những thương hiệu tên tuổi trong làng phụ kiện đông hồ có thể kể tên ra như:
1. Gay Freres (hay Gay Frères):
2. JB Champion:
3. Novavit S.A (NSA):
4. HADLEY:
HADLEY là một hãng sản xuất phụ kiện đồng hồ rất đặc biệt nhưng ít người biết đến. Tôi tình cờ phát hiện ra rằng Mr. John Harwood đã đặt hàng HADLEY sản xuất phụ kiện để lắp cho những chiếc đồng hồ của ông để bán ở những cửa hàng.
5. STURDY:
6. Kesten:
7. Duchess:
8. Speidel:
9. Henry & Cie:
Bạn thấy đấy, có quá nhiều hãng sản xuất phụ kiện đồng hồ theo rất nhiều các phân khúc khác nhau mà tôi khó lòng có thể liệt kê hết được trong bài viết.
Chưa kể đến nhiều phụ kiện đồng hồ được đặt hàng đã được hãng đồng hồ yêu cầu “dập” lên thương hiệu của mình (và bỏ đi tên thương hiệu gia công). Điều này cũng hoàn toàn bình thường.
Đến đây, tôi muốn nói với bạn 1 bí mật về linh kiện mà có lẽ mọi người rất ít ai biết đến!
Trong quá khứ, khi sản xuất đồng hồ cho nhiều thị trường khác nhau, ngoài những opption về những bộ dây quý hiếm, hãng cũng cho ra đời những phiên bản dây khác có giá trị thấp hơn để bán được tới tay của nhiều người tiêu dùng hơn!
Và những bộ dây này thậm chí không có bất kỳ ký hiệu nào liên quan đến Tên Hãng Đồng Hồ.
Hãy nhìn qua tờ báo xưa của những chiếc đồng hồ Waltham.
Bạn thấy đấy, đồng hồ chỉ gắn với những sợi dây chun co giãn của những hãng sản xuất Mỹ.
Benrus cũng vậy!
Ta thấy dù là phiên bản rất đặc biệt với mặt số Thánh Chritopher sản xuất cho Công Giáo nhưng phụ kiện đồng hồ chì là những dây chun Mỹ co giãn thông thường!
Với Hallmark cũng vậy. Ngay cả bản cao cấp Triple Date 3 lịch sử dụng cỗ máy tự động lọc cọc rất hiếm cũng chỉ đi kèm với phụ kiện đồng hồ là sợi dây chun Mỹ đơn giản.
Trong quá trình đưa đồng hồ đến với tay của khách hàng, mỗi hãng đã tạo ra không biết bao nhiêu lần thay đổi về hộp, dây đeo, khoá,…để marketing và quảng cáo. Và đôi khi phải mất rất nhiều thời gian để công chúng “chấp nhận” style mới đó! Chính vì vậy mà rất nhiều phiên bản đặc biệt của các hãng đồng hồ đã phải mất từ 10-20 năm mới được cộng đồng đón nhận và săn lùng!
Và bạn biết đấy, ở những lần chuyển tiếp thay đổi linh kiện đó, sẽ có rất nhiều số hàng còn tồn lại trong kho chưa bán hết! Những cửa hàng uỷ quyền của hãng vẫn phải tiếp tục bán ra những mẫu này. Họ có thể ghép những bộ dây đeo cũ hơn với những chiếc đồng hồ mới được sản xuất; hoặc có thể ghép những chiếc đồng hồ cũ còn tồn với những bộ dây mới đặt hàng để tạo thành nhiều sản phẩm, nhiều option thuyết phục khách hàng. Cũng có trường hợp khách hàng dùng dây đeo zin của hãng đã cũ muốn quay trở lại order một bộ dây zin mới nhưng trong kho đã hoàn toàn hết linh kiện cũ, hãng sẽ phải offer khách hàng lắp một bộ dây mới hơn zin chính hãng có sẵn trong cửa hàng.
Những Phụ Kiện cũng vì thế mà được hoán đổi lung tung theo thói quen của người tiêu dùng và những lần các cửa hàng ủy quyền bán nốt số hàng tồn trong kho!
Trải qua thời gian, khi nhận thức về linh kiện đồng hồ xưa tăng lên, những nhà sưu tầm đồng hồ cũng muốn hoàn thiện chiếc đồng hồ quý hiếm của mình bằng những phụ kiện quý hiếm.
Những bộ dây đeo xưa, những chiếc khoá xưa cũng vì thế tăng giá theo thời gian.
Và để kết thúc bài viết một cách tuyệt vời nhất, tôi sẽ xin giới thiệu với mọi người một hãng phụ kiện được biết đến nhiều nhất và nổi tiếng bậc nhất thế kỷ 20: Gay Freres hay Gay Frères.
Gay Frères được thành lập vào năm 1835. Với thời gian thành lập sớm như vậy, chắc chắn Gay Frères không phải là nhà sản xuất Dây đeo cho đồng hồ đeo tay vì đồng hồ đeo tay bắt đầu hình thành ở cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20. Trên thực tế, Gay Frères chưa bao giờ thực sự xác định mình chỉ là một nhà sản xuất dây đeo đồng hồ.
Gay Frères thực sự được sinh ra như một người đứng đầu, một công ty sản xuất dây chuyền gắn với đồng hồ bỏ túi hay đồ trang sức, mặt dây chuyền. Và khi đồng hồ bỏ túi mất dần vị trí của mình trên thị trường, cũng là lúc mà “người đứng đầu” Gay Frères cũng phải chuyển mỉnh và bắt đầu sản xuất những Dây Đeo bằng kim loại cho đồng hồ đeo tay.
Gay Frères là một trong những nhà cung cấp dây đeo đồng hồ bằng kim loại đầu tiên cho Rolex. Và Rolex cũng một trong những khách hàng đầu tiên của Gay Frères trong ngành đồng hồ.
Nếu bạn nhìn thấy phần khắc trên “Búp Khoá” hay Móc Cài của dây đeo đồng hồ các chữ cái “G” và “F” và ở giữa là phần thân trên của một “Con Cừu Đực” thì đây chính là những dấu hiệu dây đeo được sản xuất bởi Gay Frères.
Theo thời gian và quá trình sử dụng, các hình khắc có thể sẽ trở nên mờ đi.
Gay Frères đã bàn giao những đơn hàng với số lượng lớn dây đeo đồng hồ bằng kim loại Bonklip từ đầu những năm 1930 trở đi.
Sợi dây Bonklip rất đặc biệt, có thể mở rộng tuỳ chỉnh với hầu hết mọi loại cổ tay, cực kỳ thoải mái và mạnh mẽ. Những thiết kế dây theo kiểu dáng Bonklip cũng đã được rất nhiều hãng sản xuất phụ kiện làm. Nhưng chất lượng sản xuất của Gay Frères vẫn gây ấn tượng mạnh nhất. Những sợi dây theo kiểu dáng Bonklip này ở Việt Nam được gọi với cái tên rất thú vị “Dây Đeo Vô Cực”!
Tại sao Gay Frères lại có vị thế mạnh như vậy? Đầu những năm 1930 trở đi, xu hướng sử dụng những chiếc đồng hồ vỏ thép (không phải bằng kim loại quý) bắt đầu xảy ra. Và Thép không rỉ rất khó chế tác và khó hơn rất nhiều so với vàng và bạc. Việc sản xuất đòi hỏi rất nhiều kỹ thuật thủ công chuyên biệt và tôi có thể chắc chắn một điều rằng Gay Frères lại là một chuyên gia đặc biệt trong lĩnh vực này!
Gay Frères đã dành những tác phẩm tốt nhất của mình cho những nhà sản xuất lừng lẫy nhất của Geneva như Patek Philippe và Vacheron Constantin. Những bộ dây đeo của Gay Frères thật sự chất lượng tương xứng với những chiếc đồng hồ đẳng cấp đó. Bộ dây đeo “hạt gạo” thật hoàn hảo khi kết hợp với những chiếc Calatrava bằng thép của Patek.
Ảnh từ HODINKEE
Có thể chúng ta không để ý, bộ dây đeo được lắp chung với một trong những chiếc đồng hồ đeo tay chứa lịch vạn niên và chronograph đầu tiên của Patek Philippe ref 1518 được sản xuất “không phải bằng kim loại quý” (với giá bán kết thúc là 11 triệu $) cũng là dây đeo do Gay Frères sản xuất.
Không dừng lại ở đó, cuối những năm 1960s đầu những năm 1970s, Gay Frères đã làm nên được 1 điều đặc biệt khi tư vấn những thiết kế dây đeo chuyên dụng cho các mẫu đồng hồ kinh điển của rất nhiều hãng đồng hồ cạnh tranh trực tiếp với nhau.
Heuer với dây Gay Frères “gạt gạo”.
Ảnh từ HODINKEE
Zenith với dây Gay Frères hình “bậc thang”.
Ảnh từ HODINKEE
Bạn thấy đấy chúng ta luôn tưởng rằng đây là thiết kế của chính hãng Heuer và Zenith!
Những bộ dây đeo này đã mang tính biểu tượng khi gắn liền với những phiên bản đặc biệt của hãng. Nhưng thật ra những phụ kiện đồng hồ này đã được Gay Frères tư vấn và thiết kế riêng biệt cho từng mẫu đồng hồ!
Vào những năm 1970, rất nhiều hãng đồng hồ lớn trước đây đang tập trung vào sản xuất những chiếc đồng hồ bằng kim loại quý cũng dần phải chuyển sang sản xuất đồng hồ bằng Thép không rỉ! Do ít có thời gian làm việc và chế tác bằng những kim loại không quý nên họ buộc phải sử dụng những chuyên môn của Gay Frères về kim loại để thiết kế dây đeo và phụ kiện đồng hồ của mình! Trong đó có Royal Oak, Audemars Piguet và cả Patek Philippe khi ra mắt Nautilus.
Ảnh từ HODINKEE
Royal Oak và Nautilus có chung cha đẻ là Gérald Genta và cũng chung nhà cung cấp dây đeo đồng hồ là Gay Frères.
Trên thực tế, vào năm 1976, Gay Frères còn lớn hơn Audemars Piguet và Patek Philippe rất nhiều. Vẫn thuộc sở hữu của gia đình, do anh em Jacques-Hubert et Jean-Francois Gay điều hành. Họ là nhà sản xuất phụ kiện đồng hồ và là nhà máy lớn nhất và chuyên nghiệp nhất ở Geneva với hơn 500 chuyên gia làm việc cho họ.
Có thể nói Gay Frères đã cung cấp phụ kiện đồng hồ là những dây đeo kim loại cho rất nhiều hãng đồng hồ như Jaejer-LeCoultre, Universal Genève, Tissot, IWC, Eterna,…
Giá trị của những bộ dây đeo kim loại này cũng phụ thuộc rất nhiều vào thương hiệu đã đặt hàng và phiên bản có thể sử dụng dây đeo. Những bộ dây cho các thương hiệu càng mạnh, lắp cho những phiên bản càng đặc biệt thì giá trị càng cao. Hãy cùng nhìn thử ví dụ về một sợi dây đeo đồng hồ được làm cho Heuer nhé!
Giá bán cho một bộ dây hoàn hảo và đầy đủ cả đầu ôm (endlink) được làm cho Heuer lên tới gần 3000$.
Giá bán cho một bộ dây đeo Gay Frères sản xuất cho Longines khi đã bị mất đi một đầu ôm (end link) cũng lên tới gần 1400$ (nếu tính cả phí ship). Giá trị của những cặp đầu ôm (end link) này khi mua riêng cũng rất lớn lên đến vài trăm $ nếu nguyên bản!
Những bộ dây lắp cho những thương hiệu nhỏ, hoặc phiên bản dress thường có giá trị thấp hoặc bị đánh đồng với những bộ dây zin thông thường của hãng đó! Cụ thể là những hãng như Tissot hay Eterna.
Với rất nhiều điểm thú vị như vây, là một nhà sưu tầm đam mê thương hiệu Longines thì chắc chắn một điều sợi dây đeo Gay Frères sản xuất cho Longines đời máy Valjoux 72 sẽ có mặt trong bộ sưu tập của tôi! Và đương nhiên có cả những tờ báo xưa về bộ dây đeo đặc biệt này!
Hãy nhìn xem trong báo xưa cũng chỉ ra rằng bộ dây Gay Frères được sản xuất và lắp cho phiên bản Ref 8224 sử dụng cỗ máy Valjoux 72 tuyệt vời nhất mà tôi đã nhắc đến ở bài viết trước.
(Mọi người có thể xem bài viết về Lịch sử ra đời của cỗ máy Valjoux 72 và chiếc Longines Paul Newman ở đây!)
Đây là phiên bản hoàn hảo mà Mr. John Goldberger đã nhắc đến trong cuốn sách nổi tiếng của mình.
Phiên bản tôi sở hữu còn ra đời trước phiên bản trong sách! Thật tuyệt vời!
Mọi thứ đều Fit và trong tình trạng hoàn hảo.
Có lẽ đây là một sợi dây rất đặc biệt mà Longines đã đặt hàng Gay Frères nên Longines đã không ngần ngại dùng tới 2 trang báo để chỉ ra cách hướng dẫn sử dụng cho dây đeo.
Tôi có may mắn khi không những sưu tầm được chiếc đồng hồ quý hiếm, đầy đủ mà còn sở hữu bộ dây được nhà sản xuất phụ kiện đồng hồ nổi tiếng nhất thế giới ở thế kỷ 20 đi kèm full báo xưa giới thiệu về đồng hồ và dây đeo. Đây là “giới hạn” luôn thách thức bất kỳ nhà sưu tầm khó tính nào trên thế giới!
Lời cuối cùng, việc lựa chọn sưu tầm được nhiều chiếc đồng hồ hay những chiếc đồng hồ đầy đủ là lựa chọn của bạn. Nhưng có lẽ một chiếc đồng hồ đi kèm với bộ dây đeo và khóa xưa ít nhiều cũng tạm làm hài lòng mọi nhà sưu tầm. Việc sở hữu thêm những phụ kiện và báo xưa cũng làm cho cuộc chơi thú vị hơn và làm cho chiếc đồng hồ của bạn giống nhất với lúc chúng được sinh ra. Hãy cứ làm theo những gì mình cảm thấy là đúng và tốt nhất. Hãy thử một lần “đòi hỏi” thêm xem chúng ta sẽ tốt hơn như thế nào.
Hy vọng bài viết sẽ được đón nhận và chia sẻ rộng rãi đến với các anh em đam mê đồng hồ.
Tôi có mong muốn xây dựng một cộng đồng chơi đồng hồ ở Việt Nam văn minh, quy tụ những người chơi đồng hồ trong cả nước, hiện đã có rất nhiều người chơi rất sâu tham gia vào Group.
Group trên facebook mang tên “Cộng Đồng Chơi Đồng Hồ Việt Nam:All Brands”. Bạn chỉ cần click vào tên Group trong bài viết này để tham gia Group miễn phí. Mọi người hãy đọc nội quy Group để sinh hoạt được tốt nhất nhé!
You May Also Like

Trench Watch- Đồng Hồ Đeo Tay Đầu Tiên Của Thế Giới
November 13, 2019
Những Thứ Quan Trọng Nhất Của Đồng Hồ Cổ (Phần Cuối)
April 19, 2020